Cái đang được sinh ra chính là ý thức mới, và như phản ảnh không thể tránh được của nó, chính là thế giới mới. Một khía cạnh khác nhau của đau khổ về mặt xúc cảm thuộc phần nội sinh của tâm trí vị ngã, nó chính là cái cảm nhận thâm căn cố đế về sự thiếu thốn hay bất toàn, về tình trạng không trọn vẹn. Tôi gọi nó là sự hiện trú.
Tình hình này có thể khởi đầu bằng một việc làm rất đơn giản, như hô hấp một cách hữu thức hay ngắm nhìn một đóa hoa chẳng hạn trong trạng thái cảnh giác cao độ, sao cho cùng lúc ấy không có sự vận hành phán xét của tâm trí . Tri kiến sống động, tuy cổ xưa nhưng bao giờ cũng tân kỳ, lúc ấy sẽ được kích hoạt và phóng thích từ bên trong mỗi tế bào cơ thể bạn. Aldous Huxley sáng tác tập tiểu thuyết nhan đề Island vào những năm cuối đời khi ông quan tâm khá nhiều đến các giáo lý tâm linh.
Đây không phải là chân lý ở bình diện khái niệm. Tự bản thân nó, tâm trí không vận hành sai lệch. Nếu trước hết bạn không lưu ý đến nó, thì xúc cảm ấy sẽ ngăn cản bạn tiếp xúc với cơ thể nội tại vốn nắm sâu bên dưới xúc cảm.
Cho đến nay con số những người thoát khỏi sự chi phối của tâm trí mình thật là hiếm hoi, do đó bạn có thể giả định rằng hầu hết mọi người bạn gặp gỡ hay quen biết đều sống trong tình trạng sợ hãi. Hoặc giả nó giản lược hiện tại thành một phương tiện để đạt được cứu cánh, một cứu cánh luôn luôn nằm trong cái tương lai được phóng chiếu bởi tâm trí. Đừng để trói buộc vào bất cứ một thuật ngữ nào cả.
Không phải là vấn đề phạm tội. Hãy thu hẹp sự sống của bạn vào khoảnh khắc hiện tại. Chẳng phải vấn đề là học cách sống chung với chúng chứ không cố gắng tránh né chúng đó sao?
Khách hàng nói: “Bán cho tôi miếng thịt ngon nhất của anh”. Đức Phật dạy rằng ngay đến hạnh phúc của bạn cũng là dukkha – phạn ngữ Pali có nghĩa là “khổ” hay “không hài lòng”. Hãy sử dụng sức mạnh của cái Bây giờ.
Đây là phép lạ của sự vâng phục. Tình hình này sẽ tự động nâng trình độ ý thức của bạn lên cao hơn đại đa số người vẫn còn bị cầm tù trong vòng mê muội, mà các thành viên của nó đều tuyệt nhiên không nghi ngờ gì cứ việc thừa hưởng tất cả các khuôn mẫu ấy. Bạn chẳng có lợi gì trong cả hai trường hợp đó.
Nó là sự sống trong trạng thái vô phân biệt trước khi phân chia manh múng thành thế giới thiên sai vạn biệt. Nói khác đi, họ vẫn tiếp tục sử dụng thời gian theo đồng hồ, nhưng không còn bị ràng buộc bởi thời gian tâm lý nữa. Hãy học cách bày tỏ cảm nghĩ tuyệt không có ý trách móc nhau chút nào.
Điều gì xảy ra cho cái quầng chứa nhóm đau khổ khi chúng ta tỉnh thức đúng mức để phá vỡ sự đồng hóa của chúng ta với nó? Còn thái độ không phản kháng khi đối mặt với bạo hành, gây hấn, và những thứ tương tự thì sao? Bao lâu bạn còn xa lạ với Bản thể hiện tiền, thì bấy lâu thực tại của những người khác sẽ còn vuột khỏi bạn, bởi vì bạn không tìm ra được thực tại của chính mình.
Đòn công kích này có thể đánh thức nỗi đau khổ của chính người bạn yêu, và người ấy có thể đối đầu vối sự tấn công của bạn. Hãy làm những gì bạn phải làm. Liệu nó vẫn còn quá khứ và tương lai không? Liệu chúng ta còn có thể đề cập đến tương lai theo bất cứ một ý nghĩa nào đó không? Câu hỏi: “Mấy giờ rồi?” hay “Hôm nay là ngày thứ mấy?” – nếu như có ai đó nêu lên – sẽ hoàn toàn vô nghĩa.