Đâu tự đáy lòng họ vang lên tiếng trong lành vừa van lơn vừa cảnh cáo thúc đẩy họ xa lánh đường tà, trở về chính lộ. Mẹ bắt họ làm gì, họ nhớ thì làm, quên thì thoiâ. Quần áo họ treo chài treo lưới.
Đại để một bà mẹ hiền có thể thân mật nói: con, để mẹ nói con nghe những điều cao cả nầy nghe. Nếu họ là một linh mục thì gánh trách nhiệm của họ là gánh khủng khiếp. Họ học hành thông thái.
Nhưng khi mất tình yêu hay bị bội bạc, đ àn ông đau khổ không thua đ àn bà có khi hơn nữa vì trong lúc cô độc họ dùng lý trí để suy xét chân nghĩa của ái tình, phán đoán về nhân nghĩa, thuỷ chung. Người ta không nên để thanh niên đi tìm biết những vấn đề tâm sinh lý liên hệ mật thiết với bản thân, gia đình, quốc gia trong những sách báo hay ở các bạn bè xấu. Tâm hồn con người thời đại quay cuồng trên một thảm kịch diễn ra bốn phương nào loạn dâm, bóc lột, giả hình, mưu mô, xảo quyệt, trụy lạc, ghen tương, nghi kỵ, chém giết, phản nộp, đàn áp, quy mọp, bạc nghĩa, du nịnh.
Họ đang bị lòng tự ái chi phối mà. Tôi muốn nói sự chọc ghẹo, trừng giỡn, lả lơi khi gặp bạn gái. Oùc mất năng lực tập trung nên đần độn, mù mịt đi không thể chú ý thu thập kiến thức được.
Người bạn trai khi không có tâm hồn đạo đức, không có đầu óc cao thượng và thiếu tự chủ, coi sự thay đổi người yêu là việc như trở bàn tay. Thời nầy ai cũng đánh giá người xung quanh bằng hình thức thì cứ hình thức mà củng cố. Ai nhận mình yếu đuối, người ấy anh dũng, người xưa đã nói mà: fortis quy senegat essefortem.
Họ có xu hướng tự cho mình đã quá khôn ngoan, đã suy xét kỹ điều mình nói, làm. Nhiều bạn trai thành thực và nông nỗi lắm. Cũng có những người bị hư đốn bởi hoàn cảnh.
Họ không biết có thể những điều ngày nay ta thấy vậy mà về sau khi có phận sự, gặp hoàn cảnh khác thấy khác, đối với người phải tin người mới đắc nhân tâm nhưng phải phòng mới khỏi bị hại. Trong tâm trí chưa quyết định trao thân đổi phận với ai nhưng đối với ai họ cũng muốn giao duyên. Tinh thần họ là con thuyền mà biển là tình cảm náo động nên người ta đừng lấy làm lạ sao có không ít bạn trai vô lớp học, xác ngồi đó mà hồn bay đâu đâu.
Thiếu gì đ àn bà chim sa cá lặn ưng những ông chồng mà gương mặt xấu xí đến nỗi con nít thấy khóc ròng. Nhưng trong gia đình họ ghét cha mẹ nếu cha mẹ cấm họ giao tiếp rộng với bạn gái. Mà tinh thần thì hoạt động cách chung có trật tự, nhắm vào những ý tưởng, ý định nào đó cách rõ rệt, dứt khoát.
Có Nguyễn Du biện hộ bạn bằng những lời Kiều nhớ Kim. Tôi thấy có nhiều cha mẹ thấy con trai làm lỗi chưởi ong óng khi có kẻ lạ trước mặt họ. Họ sống cách vô ý thức, một lối sống vô chánh phủ.
Nếu thiếu óc khiêm nhu và dè dặt họ có thể cao hứng cho các bậc lão thành là hũ lậu, các kẻ đương hoạt động là lầm đường, người đồng niên với họ là tư lự, giai cấp nhỏ hơn họ là ngây thơ. Bạn phải có lý tưởng, điều đó chắc rồi. Đối với bạn chơi cũng như bạn lớp, ngoài những khi nói về tâm sự, bạn trai chia sớt nỗi vui buồn trong các cuộc sinh hoạt thường nhựt.