Mũ trắng dựa vào số liệu thực tế để xem xét sự việc. Chúng ta dựa vào những bài học đã xảy ra trong quá khứ để xét đoán những việc xảy ra trong tương lai. Trong những nguyên lý về đức tin của đạo Cơ đốc giáo, điều này được ghi một cách hết sức rõ ràng: Liệu một người sẽ thu được điều gì nếu anh ta có được cả thế giới nhưng lại đánh mất đi linh hồn của mình?
Liệu chúng ta có thể làm được điều gì đó từ cơ hội này. Ở phần trước, tôi đã đề cập đến vai trò của khả năng nhìn nhận và những mưo ước của lối tư duy mũ vàng. Và lúc này tôi chỉ muốn rút lại phần vốn của mình.
Tuỳ thuộc vào sự đánh giá của chúng ta về sự «đánh giá» hay «giá trị» của việc cần làm, chúng ta sẽ có được những cái nhìn tích cực về vấn đề đang xem xét. Khía cạnh suy đoán của lối tư duy chiếc mũ vàng cũng liên quan chặt chẽ đến khả năng nhìn nhận vấn đề. Khả năng trực giác nên được áp dụng giống như cách một người khi cần thiết thì tìm đến một người cố vấn.
Chiếc mũ xanh cũng là chiếc mũ gợi ý cho những ý tưởng mới. Tuy nhiên, tôi sẽ nhắc lại chúng. Xin hãy đưa ra những đề xuất chính.
Việc xác định phạm trù của sự việc và định nghĩa sự việc chính là bản chất của triết học. Và bởi vì chúng ta lần theo mặt trái của vấn đề từ điểm khới đầu mới, chúng ta tăng cơ hội lật ngược vấn đề theo một hướng mới mà chúng ta chưa từng nghĩ trước đó. Tuỳ thuộc vào sự đánh giá của chúng ta về sự «đánh giá» hay «giá trị» của việc cần làm, chúng ta sẽ có được những cái nhìn tích cực về vấn đề đang xem xét.
…Có khả năng là Đảng mới sẽ chiếm được phiếu bầu của những người bầu cho Đảng đối lập. Đó chỉ là những từ: thích / không thích, yêu / ghét, hài lòng / không hài lòng, hạnh phúc / không hạnh phúc. Đó cũng là người có thể nêu ra vấn đề và được mọi người hưởng ứng tìm các giải pháp cho vấn đề đó.
Sự nhận định quả quyết thường được đưa ra dựa trên những kinh nghiệm sẵn có, những thông tin liên quan, những đúc kết logic, những gợi ý, những phương hướng, những suy đoán và cả những hy vọng. Càng nhiều người biết được cách tư duy này, hiệu quả áp dụng của nó sẽ ngày càng tăng. Những người có lối tư duy cứng nhắc thường mắc lỗi là chỉ ra những hạng mục phương án chính và dừng lại tại đó.
Vì thế, chúng ta bắt đầu tìm kiếm cách lựa chọn mới. Chiếc mũ xanh da trời cũng ép buộc mọi người phải sử dụng những chiếc mũ tư duy theo nguyên tắc. Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm.
Chúng ta sẽ ghi nhận quan điểm của cả hai phía và sẽ quay lại xem xét vấn đề này sau. Kết luận kiểu như trên lại không được cho là phù hợp theo tư duy chiếc mũ trắng, trừ khi nó được mọi người ủng hộ bằng cách đưa ra nhiều ví dụ tương tự đã xảy ra. Một nhà tư duy mũ đen tài ba cũng có thể được xem là một người có thể khá tốt khi mọi người sử dụng chiếc mũ xanh, ít nhất là vậy.
… Nó khiến tôi nghĩ về những người không muốn thăng chứ. Điểm đặc biệt của chiếc mũ đen khi mọi người sử dụng nó để tư duy, mọi người không phải băn khoăn rằng mình đã không thể công bằng để nhìn về cả hai phía của 1 vấn đề tại cùng một thời điểm. Đôi khi quá trình này dường như giống với việc thực hiện một hành động không trung thực.