Nã Phá Luân tướng nhỏ thó mà ý chí dời sông lấp biển, chớ họ có tướng bé dáng điệu phụ nhược thì nguy hiểm lắm. Nhưng khi họ càng gào thét: Mau lên chứ, vội vàng lên với chú thì thuốc độc của dâm tình đã khiến Bịnh hoạn cắn xương như cắn rúc và tâm hồn họ cũng rã rượi mà kêu la cùng vua của ái tình trong sạch: Con! con có thấy mấy trái bầu bí non không.
Nhiều hiệu trưởng trung học cho tôi biết nữ sinh siêng học lắm mà lấy tỉ lệ sao rớt nhiều hơn nam sinh. Họ trở về sự bình an nội tâm. Họ thèm khát thời trang, không chịu thua chúng bạn về ăn mặc nhưng rồi cũng cho các y phục, dụng cụ dùng hàng ngày là tầm thường.
Họ có thân thể cường tráng đấy, nhưng ống khóa tâm hồn của họ không chắc. Không nên nói cách chơi giỡn, mỉa mai. Mùa đông con lạnh cóng, ngủ mài đầu trên tay mẹ.
Trong lãnh vực giáo dục, người có trách nhiệm nên biết tâm lý ất để nắm nam thanh. Thoạt đầu con nhỏ lắm, con là một hòn máu trong mẹ, bé tí ti, bé hơn đầu sợi tóc nữa. Riêng bạn trai vì tuổi xuân là non nớt, dễ bắt chước nên khi hội họp, họ dễ bị ảnh hưởng.
Họ cố gắng đi đứng cho yểu điệu, kiểu nào đó, nói chuyện phải niểng đầu, bẻ môi, sửa giọng, cười duyên, liếc điệu, kiểu nào đó để được ai cũng kêu mình là cô. Cái mà người ta gọi là hăng hái ở họ nói lên bản năng hiếu động của họ. Đến quần thì phức tạp nữa: Vải phải thay đổi luôn đã đ ành rồi, hiểu luôn sự thay đổi về thứ ủi hay không ủi.
Cứ quan sát cách đối xử của cha, trong nhà đối với mẹ thì biết. Giữa cuộc giao tế xã hội, bạn gái không phải chủ trương giả dối nhưng ưa làm cho các việc ra phiền toái. Mà không biết tại sao ông lại có thái độ trên.
Còn các bắp thịt thì tha hồ nẩy nở chiều dài cũng như chiều to. Họ mang một định mệnh riêng, những trách nhiệm hiện thế và siêu nhiên đặc biệt và sống chung với phái yếu để làm cái mà người ta gọi là xã hội loài người. Lắm lúc họ nghĩ về ngả đường đời họ phải đi.
Ơû mỗi dân tộc, miền xứ có lối sinh hoạt khác. Người bạn trai bắt đầu yêu và lý luận. Tôi cũng thấy nhiều đ àn bà lúc say duyên mói, gặp những ong bướm cũ, liếc nghe két két và tướng đi, lối nói của họ như chồm tới để ngạo nghễ, để hãnh diện.
Biết bao bạn trai thả hồn về những biển mộng về tình yêu. Mà thưa bạn, ở đời cái gì lôi vật khác thì vật khác ấy phải bị chi phối không? người ta hay nói đ àn ông là phái mạnh nhưng dưới góc cạnh ái tình tôi thấy đ àn ông bị chi phối nên thỉnh thoảng tôi gọi đ àn ông là phái yếu. Bạn trai không nhận thấy đó là đặc ân mà bị quên lãng sao.
Nền giáo dục buổi thiếu thời cho bạn trai nên cótính chất luyện tập (dressage) hơn là bắt ép lĩnh hội những của ăn tinh thần mà họ chưa đủ khả năng thụ nhận. Trong cuốn Toi quy deviens homme, Jean Le Presbytre có dẫn lời nầy của Moudousse: Cho nam thanh mơ mộng là nguy hiểm, không mơ mộng càng nguy hiểm hơn bởi vì như vậy là tiêu diệt đi khả năng sáng tạo sau nầy. Không phải quá khích mà đả đảo các hình giai nhân.