Do đó những khi trong bạn có trạng thái an ổn, trong lắng này, hãy thưởng thức trạng thái an nhiên tự tại ấy trước khi thói quen suy tư bận rộn, lo nghĩ cũ ở trong bạn trở lại, chiếm hữu toàn bộ tâm tư của bạn. Lắng nghe sự yên tĩnh như thể sẽ làm thức dậy một chiều không gian im lắng ở trong bạn, vì chỉ qua sự im lắng đó bạn mới có thể nhận ra sự yên tĩnh. Đó chính là cái lý do ảo tưởng về bản ngã ở trong bạn được phát sinh – vì trong đầu bạn, bạn vô tình xem mình là một đối tượng.
Phút giây Hiện Tại thường bị che mờ bởi quá khứ và tương lai. Khi nào chúng ta còn phê phán và hay đặt tên một sự kiện, khi đó chúng ta còn khuynh hướng tách rời sự kiện ấy khỏi toàn thể đời sống. Chân lý vượt lên trên tất cả những gì trí năng bạn có thể hình dung, lĩnh hội được.
Bạn sẽ nhận ra rằng giây phút bạn lưu ý đến sự yên lặng ở chung quanh, bạn không hề suy nghĩ. Khi nào tự nhiên bạn cảm thấy nhàm chán có nghĩa là lúc đó trí năng của bạn đang có một nhu cầu được kích thích, hoặc cần thêm nhiều thức ăn cho thói quen suy tư, và nhu cầu đó đang không được thoả mãn. Con nai rất thoải mái được là một con nai.
Vì dụ khi có một cảm giác khổ sở, bất hạnh đang phát sinh ở trong lòng, ta không dừng lại ở chỗ “Ồ có một cảm giác bất hạnh đang có mặt ở trong lòng tôi”, mà chúng ta nhanh chóng đồng hoá mình với cảm giác bất hạnh ấy và tự kết luận rằng “Tôi là một kẻ bất hạnh” hay tệ hơn nữa, “Tôi chính là sự bất hạnh của cuộc đời”. Đời sống chưa bao giờ không là Phút Giây này. ĐÓ là một món quà thiên nhiên dành riêng cho bạn.
Nhưng nhiều lúc, rời xa nơi bạn đang có mặt là một điều bạn không thể làm được. Đây là một ngục tù mà trí năng của bạn tự tạo ra cho chính mình. Dĩ nhiên bạn biết là bạn sẽ chết, nhưng điều đó chỉ là một khái niệm ở trong đầu bạn cho đến khi lần đầu bạn đối diện với cái chết đang thực sự đến với chính mình: qua motọ cơn trọng bệnh hoặc motọ tai nạn xả ra cho bạn hoặc cho người thân của bạn, hoặc có một người thân của bạn vừa mất đi, cái chết đi vào cuộc đời bạn khi bạn ý thức được khả năng có thể bị hoại diệt của chính mình.
Không có bình thường hơn chuyện bạn muốn trốn tránh khổ đau. Tại sao đa số những người đã có kinh nghiệm chuyện chết đi sống lại không còn sợ hãi khi phái đối dienẹ với cái chết nữa? Chúng ta hãy chiêm nghiệm thêm về điều này. Nhưng có một số người mang trong lòng một “tâm thức nạn nhân” rất mạnh đến độ tâm thức nạn nhân chính là tiêu đề cốt lõi của tự ngã ở trong họ.
Cho nên khi bạn tự đồng hoá với trí năng và những suy tư không chủ đích ở trong đầu, bạn sẽ dễ dàng cảm thấy nhàm chán, và bất an. Sự chấp nhận hoàn toàn chỉ xảy ra khi nào bạn không còn thiét đến câu hỏi “Tại sao điều bất hạnh này lại luôn xảy đến cho tôi?” Hãy cảm nhận sức sống trong cơ thể bạn.
Cho nên bạn sẽ không có cơ duyên đọc được những dòng chữ này. Chìa khoá trong chuyện này chính là sự chú tâm tức là sự im lắng một cách tỉnh táo. Và cái đó không thể biết về nó; vì nó đã chính thực là nó rồi.
Bạn vừa bước ra khỏi thói quen suy tưởng của tâm thức cộng đồng, của nhân loại, một thói quen đã bị thâm nhiễm trong hàng ngàn năm qua. Do đó, Vô Ngã là một giáo lỹ rất sâu sắc mà Đức Phật đã tìm ra để giúp chúng ta thực tập và hiểu sâu hơn về cuộc đời. Thật không thể tưởng tượng được nỗi sợ hãi đối với một con người khi tự nghĩ rằng “Tôi” có thể biến mất trên cuộc đời này.
Đây không phải là một cái gì dính líu cho riêng bạn đâu. Sự nguyên vẹn của đời sống sẽ bị phân mảnh bởi thói quen suy tư ở trong ta. Niềm nở chỉ đơn thuần là có mặt và chú tâm đến những gì đang xảy ra mà không phản kháng, chê bai hay bác bỏ tình huống ấy.