Vào thời gian đó, tôi mới được thăng cấp thiếu tá và tôi được chỉ định làm bác sĩ phẫu thuật của trung đoàn thiết giáp số 11 (trung đoàn ngựa đen), một đơn vị với 500 lính đóng tại phía Tây Bắc Sài gòn. Thường thì một bên tỏ ra ít bộc lộ tình cảm và sự kính trọng hơn bên kia. Mọi thứ ở thời xa xưa, không thực sự tốt đẹp hơn như vậy.
Biển cả bao vây ta; giải thoát là không thể; quyền lực là ảo ảnh. Bằng cách chấp nhận cuộc sống và sự chăm sóc, trong thực tế, một đứa trẻ cảm thấy mình mắc nợ bố mẹ đến mức chỉ khi chúng đáp ứng lòng mong mỏi của họ, chúng mới có thể trả được món nợ sinh thành này. Điều khu biệt rõ những người gặp rắc rối về cảm xúc là họ thấy mất mát hay là tin rằng bị mất mát, chính khả năng lựa chọn hành vi của con người đã làm cho họ hạnh phúc hay không.
Nói một cách khác, một hệ thống như vậy đã đào bật gốc rễ lòng tự trọng của những ai đang đi trên sự giúp đỡ vô điều kiện, khẳng định một tình trạng vô dụng, phụ thuộc và tuyệt vọng. Phẩm chất của một bác sĩ phản ánh phẩm chất của một bậc phụ huynh tốt: kiên nhẫn, thông cảm, có khả năng yêu thương và một khả năng lắng nghe không có định kiến. Tưởng tượng rằng những nét đặc biệt đó có thể thay đổi chỉ qua một đêm hoặc ngay sau khi chúng ta nhận thức ra chúng có nghĩa là chúng ta đã không tính đến sức mạnh của những thói quen cố hữu và sự chậm chạp của tiến trình từ nhận thức biến thành hành động của con người.
Về truyền thống, điều này thường có dạng một thoả thuận ngầm rằng người đàn ông phải chịu trách nhiệm về sự an toàn tài chính trong khi người đàn bà cung cấp sự phục vụ trong gia đình, tình dục và chăm sóc con cái. Họ có xu hướng đòi hỏi rất cao về bản thân họ - và tất cả những ai xung quanh và biểu lộ sự trật tự mang tính chất ám ảnh, nói cho cùng rất xa lạ với cuộc sống đời thường. Chính sự lo lắng hay chỉ là trí tưởng tượng đã ngăn cản chúng ta?
Trong một vài lĩnh vực, mỗi một hành động đi trên nguồn vui lại là sự trả lời cho nỗi sợ cái chết. Đây có thể được coi là một dạng cáo lỗi để thoát khỏi gánh nặng cửa bổn phận dù chỉ là một chút hay chốc lát. Cả gia đình tụ tập lại để chào đón tôi trở về.
Tên của bài ca đó là Nguồn cội đau thương. Không có gì đáng ngạc nhiên, những ai có thói quen muốn kiểm soát hành vi và tính cách của con cái thì cũng có vấn đề với chồng hoặc vợ họ. Trong số tất cả những gánh nặng đè lên cuộc sống của chúng ta, phải chịu trách nhiệm về bản thân và những người chúng ta quan tâm có thể là khó nhọc nhất.
Nói thẳng ra, khi đánh giá người khác, chúng ta không nên chú ý đến điều họ hứa mà nên chú ý đến điều họ cư xử. Chính nỗi sợ cho tương lai hay nỗi hối tiếc cho quá khứ và sự không tự nguyện đã rút mất niềm vui sống của chúng ta trong giây phút hiện thực này. Vậy thì chúng tôi có quan hệ với nhau nhưng chúng tôi có phải có cùng một ông bố hay không thì khó biết.
Công việc của tôi là giữ cho họ tiếp tục công việc, chỉ ra những mối quan hệ mà tôi nghĩ là tôi thấy giữa quá khứ và hiện tại, băn khoăn về những động cơ ẩn dưới những mối quan hệ đó và nhấn mạnh sự tự tin vào năng lực của chính họ để đưa ra những giải pháp thích hợp với cuộc đời họ. Nó chính là một trạng thái tích cực trong đó cuộc đời của chúng ta giàu ý nghĩa và niềm vui. Socrates đã ngầm ám chỉ điều này khi ông nói: «Cuộc sống mà không có sự tự kiểm soát là không đáng sống».
Tiến trình này đòi hỏi việc tập tha thứ và từ bỏ cả sự thương thân trách phận mà chúng ta thường ru ngủ chính mình. Tất cả óc hài hước, trong cách nào đó, đều hướng vào hoàn cảnh của con người. Những ảo tưởng của John Hinckley (1) về Jodie Foster cho chúng ta bài học rằng đừng đánh giá quá thấp tình yêu đơn phương.
Điều tương tự cũng xảy ra cho tất cả những đặc điểm và có nhiều mô hình hành vi không có hiệu quả trong cuộc đời nhưng chúng ta vẫn lặp đi lặp lại: hành động bột phát, ích kỷ, tính tình khó chịu và nhu cầu kiểm soát hành vi và cuộc sống của những người xung quanh chúng ta. Vậy thì chúng tôi có quan hệ với nhau nhưng chúng tôi có phải có cùng một ông bố hay không thì khó biết. Danh sách của những nghịch lý thì vô tận: sự theo đuổi niềm vui hoá ra chỉ mang lại sự đau đớn, sự liều lĩnh ghê gớm nhất hoá ra chẳng mang lại lợi lộc gì.