Chẳng hạn một ông bạn tôi trong thời kinh tế khủng hoảng bị phá sản; bị hãng hơi, định cắt hơi dùng trong nhà và bị ngân hàng dọa bán căn nhà mà ông đã cầm. Sau cùng tôi bắt tôi nhận một tình thế không thể hay đổi được và nhờ vậy tôi thắng nổi ưu tư và sợ sệt. Nhưng tôi không trốn đâu được hết.
Ở chương IV bạn đã thấy rằng không thể giải quyết được một vấn đề khi nó còn lờ mờ. Tôi biết một ông nọ trước kia bán xà bông cho hãng Colgate cũng thường đòi được người ta chỉ trích mình. Khi ông Harry bước lên đoạn đầu đài, ông không an ủi, dặn dò vợ con mà chỉ căn dặn tên đao phủ trong khi chặt đầu đừng chạm tới cái nhọt nhức nhối ở cổ mình.
Tôi xin tiết lộ câu chyện về cô như cô đã thuật với tôi: Vài danh nhân trong lịch sử nước Mỹ cũng đã điêu đứng vì tiền. Hồi nhỏ, xứ tôi đã phải thấy cảnh lụt: nước sông tràn ngập ruộng nương, tàn phá mọi vật.
Tôi sưu tầm để biết Thánh kinh đã viết ra sao và bắt đầu nghi ngờ nhiều lời dạy trong đó, cùng những lý thuyết hẹp hòi của các thầy giảng ở nhà quê. Tôi bèn bắt đầu "tốp lo" mỗi khi gặp điều gì ưu phiển bất mãn. Càng trông họ, tôi lại càng nhớ những năm sung sướng đã qua.
Tôi có thể giải cho viên thống đốc Nhật. Một nhóm người da trắng, khi đi qua nhà thờ có thoáng nghe ông Jones lớn tiếng thuyết giáo các con chiên rằng: "Đời là một tranh đấu trong đó mọi người da đen phải vũ trang để chiến đấu lấy sống còn và thắng lợi". Ông John Palmer ở số 30 Đại lộ Paterson, tỉnh New Jersey, đã thuật với tôi rằng:
Vậy tại sao không hăng hái vui vẻ đóng trò đi?'. Nhưng rồi chỉ một lời nói vô tình đã thay đổi cả đời tôi. Ông ngạc nhiên thấy mình rất vui vẻ, còn có óc trào phúng nữa là khác.
Hết sức làm lụng mà vẫn không trả nỗi tiền lời, nên nhà ngân hàng làm nhục, chủi rủa và hăm đuổi ba tôi đi. Phải theo nguyên tắc nào khi tiêu tiền? Lập ngân quỹ bắt đầu ra sao? Như thế có phải là tôi khuyên bạn cúi đầu mà chịu hết những nghịch cảnh trên đường đời không? Không bao giờ tôi có mảy may ý đó.
Tôi được biết một nhà buôn ở Nữu Ước đã thắng bầy quỷ dữ đó bằng cách cắm đầu làm việc luôn tay, tới nỗi không có thời giờ ưu phiền nữa. Những người đó trong tuổi thơ đã được thở một không khí ấm áp và chói lọi tình âu yếm, nên bây giờ đáp lại lòng thương ấy. Nó cũng như cái kính máy chụp hình; vì nó hư nên hình ảnh của mọi vật đếu hư hết, chứ thật ra, vạn vật có gì khác đâu.
Mình lo về chuyện gì vậy? Áp dụng luật trung bình xem việc đó có thể xảy ra được không đã!". Thành thử tôi cũng lại được nghe những lời khuyên mà ba tôi đã viết trong thư: Phải quét hết những rác rưởi chất chứa trong đầu óc tôi đi. Nếu chúng ta muốn bồi dưỡng một tâm trạng để được yên vui thì chúng ta phải theo quy tắc số một này:
Câu ấy đã phá tan 90 phần trăm nỗi lo của tôi và làm cho đời tôi trong 20 năm nay bình tĩnh không ngờ. Cho nên tôi quyết định kiếm việc mà làm để khỏi ngồi không. Bên chồng tôi là một gia đình biết lẽ phải và tự tín.