Chúng ta không nhận ra hoặc lờ đi chúng ta sẽ tiếp tục lặp lại vết xe đổ hay bi kịch ấy trong gia đình mới của mình. Trong sở thú này, những con vật trở nên hờ hững vì tù túng. Cả món tinh thần cũng thế.
Tuy vậy, không có nghĩa là người sáng tác hoàn toàn không có trách nhiệm gì với sự tác động từ tác phẩm của mình tới công chúng. Lặp lại, tôi khóc vì sự thông minh và chủ quan của họ khiến họ không tiến được gần tầm nhận thức của tôi. Mà tôi đợi nhiều năm nữa thực tế trả lời.
Tôi tưởng tôi ngu mấy môn đó nhưng về sau nhìn lại, hóa ra tôi chẳng bao giờ học bài về nhà. Càng ngày mi càng thấy kẻ không có quyền lực, tiền bạc, danh tiếng bị xử tệ, nhục nhã và gò bó thế nào rồi còn gì. Nhưng đó không phải là cái bạn muốn.
Tất nhiên, chỉ có một số điểm tương đồng. chờ chuông reo nơi lớp ôn thi đại học chật chội phải ngồi xổm chép những áng văn trong hai giờ đồng hồ đến hết giờ thứ nhất thì mông bắt đầu tê dại và cứ phải ngồi cắn răng ghi chép và khắc khoải đến hết giờ còn lại cứ như thế hàng tháng trời và chẳng ai biết từ khi ấy mông tôi bắt đầu dị ứng với giảng đường kể cả với đệm xe máy Nghĩa là bạn có cơ hội lén lút viết và gõ hơn.
Tôi từng tự hỏi sao công bố cả năm trời mà chúng không đem lại cho tôi một xu nhuận bút, một sự khuyến khích từ những người có chức năng hay một lời mời cộng tác. Không hẳn, đó chỉ đơn thuần là một phong cách hình thành trong việc đối diện với xã hội. Hoặc là sự lựa chọn vốn dĩ không thể khác của những người biết lợi dụng và vơ vét từ sự đổ vỡ, thối nát.
Còn điên hoặc chết ư? Nói dối. Đánh hay không đánh? Nghĩ mãi không ra. Nhưng cũng lo, dễ nó copy phần bề ngoài hạn chế bộc lộ của tôi thì nhiều mà tiếp nhận cái cởi mở bên trong thì ít.
Được bạo lực hơn? Lộc xộc loạch xoạch toành toạch. Tôi chốt trong, không thưa. Nhà bạn có nhiều người làm trong ngành, có người nói đùa đùa thật thật: Thắng thì ai chả thích nhưng chỉ mong Việt Nam bị loại ngay từ vòng đầu.
Bác ạ, chú cảnh sát lúc thả xe cháu có nói: Nhà toàn công an mà lại chậm chạp thế. Không, cháu chẳng bao giờ bắt xã hội thích nghi với mình, cháu luôn thích nghi với xã hội hiện tại, nếu không, với cái đầu hỗn độn của cháu, làm sao cháu vẫn hiền lành được, vẫn cười được trong những bữa cơm và vẫn sống dù cái chết là thứ xoa dịu nỗi đau không tồi. Nói chung là tốn thời giờ.
Thưa các chú, đó không phải chuyện tôi bận tâm. Tỉnh giấc vào chừng 1 giờ. Mà này, mấy giờ rồi còn tưởng tượng! Mày đang mất cái giấc mơ.
Trình báo sao đây? Trước tiên là với bác trông xe. Càng tuyệt vọng, xu thế ấy càng mãnh liệt. Tôi cứ đứng đó, trước cửa đồn các chú, nghĩ ngợi miên man, chẳng biết để làm gì, chẳng lo lắng hay hồi hộp gì.