Khi đã tìm ra những câu chủ chốt, việc xây dựng đoạn văn sẽ dễ dàng hơn. Điều này không có nghĩa là sử gia đã bịa ra những thông tin lịch sử giống như thi sĩ hay người kể chuyện. Những trang này nên được dành để ghi lại những suy nghĩ của bạn.
Những câu hỏi liên quan đến sự tồn tại và thay đổi (giải quyết những cái tồn tại hay xảy ra trong cuộc sống) thuộc về phần nhánh triết học lý thuyết hay suy luận. Từ khoa học thỉnh thoảng cũng xuất hiện nhưng thường thì tên của lĩnh vực khoa học sẽ có mặt trên tiêu đề sách, ví dụ như tâm lý học, địa chất học hay vật lý học. Không những thế, các thước phim về chuyển động của mắt cho thấy mắt của những độc giả trẻ và chưa được đào tạo thường dừng lại năm đến sáu lần khi đọc mỗi dòng.
Vậy làm như thế nào để phân biệt được sách về triết học và sách khoa học? Nếu một cuốn sách tập trung nói về những điều nằm ngoài phạm vi kinh nghiệm thường ngày, lặp đi lặp lại của bạn, thì đó là sách khoa học. Vì thế cần phải đọc đúng lịch sử. Cuốn sách tồi chống lại mọi nỗ lực phân tích của bạn.
Nói đúng hơn, tìm thấy nó thì cũng là thấy trong mâu thuẫn giữa những câu trả lời trái ngược nhau, mà phần nhiều các câu trả lời đó đều chứa đựng những dấn chứng rất thuyết phục và những lý do xác đáng để củng cố cho chúng. Họ thường phạm một hay cả hai sai lầm khi đối mặt với thuyết thần học giáo điều. Nhưng sức mạnh khiến ta tiếp tục hành động từ những kích thích ấy lại rất hạn chế.
Còn tác phẩm giả tưởng thường chia sẻ những trải nghiệm - những điều mà người đọc chỉ có thể có bằng cách đọc tác phẩm. Bạn không những phải hiểu tương đối về những câu hỏi liên quan mà cần phải sắp xếp được chúng theo một trật tự lôgic. Một bài thơ hay không chỉ đúng trong thời đại và không gian của nó, mà trong mọi thời đại và ở mọi nơi.
Ở câu này, Aristotle muốn nói là thơ khái quát hơn và có tính phổ quát hơn lịch sử. Sự phân biệt này có mối liên quan mật thiết với toàn bộ vấn đề đọc, và mối quan hệ của việc đọc với giáo dục nói chung. Nhưng tất cả chúng ta đều có thể học cách đọc hiệu quả hơn, để hiểu biết hơn bằng chính nỗ lực của bản thân.
Nếu không, bạn khó có thể đọc sách hiệu quả. Ngoài ra, có một điểm quan trọng khác bạn cần nhớ. Khó đến mức có những triết gia, nhất là những người thuộc các thế hệ gần đây cho rằng không ai có thể trả lời chúng một cách thoả đáng được.
Nhưng cũng có sản phẩm mang tính lựa chọn chỉ có thể áp dụng cho một nhóm người nhất định và độc giả phải tự quyết định mình có thuộc nhóm đó hay không. Nhưng nhược điểm của xu hướng trên là nó bỏ quên những độc giả thông minh. Bạn có thể nhận diện chúng nhờ sự hiểu biết của bản thân về lĩnh vực mà cuốn sách đề cập, hoặc bằng cách xác định từ chuyên môn dựa vào sự khác biệt của nó với các từ thông dụng khác.
Nhưng đa số độc giả thường không đọc kỹ tiêu đề sách, cả những cuốn họ đã biết hay chưa từng biết. Quy tắc này có hai phần rõ ràng: Thứ nhất, tìm ra các từ quan trọng tạo nên sự khác biệt; thứ hai, xác định chính xác nghĩa của các từ này theo dụng ý của tác giả. Nhưng kinh nghiệm cho chúng tôi thấy rất nhiều người lúng túng, không biết nói gì khi được hỏi họ thích điều gì ở cuốn tiểu thuyết mà họ đọc.
tức là giúp bạn thống nhất quan điểm với tác giả và tìm ra các tiền đề - một yêu cầu quan trọng đối với độc giả khi đọc bất cứ tác phẩm mô tả nào. Và chính những cuốn sách này sẽ khiến bạn phải suy nghĩ nếu bạn không cố gắng vươn lên và đạt tới ngang tầm với chúng. Bên cạnh đó, nó sẽ giúp bạn biết được nhiều điều khác về cuốn sách ngay cả khi bạn quyết định sẽ không đọc kỹ hơn.