Có lẽ họ chưa để ý giá trị danh ngôn nầy của Gustave Le Bon: một lời nói ngọt có hiệu năng hơn một câu nói hay. Đôi khi trong đời sống gia đình, người bạn trai muốn sống một mình một cõi. Có những dòng thề sông hẹn biển của người yêu gởi trên hoa tiên mà họ ôm ấp trong mình đối với sức tàn phá của thời gian, có chắc phần thắng không.
Họ đặt mình vào một hoàn cảnh bế tắc: Họ có những nét tâm lý đặc biệt. tính nầy bạn trai có không thua người cha trong gia đình.
Vì sự thúc đẩy từ nội tạng nầy, bạn trai lắm lúc nghe trong mình bị cám dỗ về xác thịt. Vì bẩm phú bạn trai quá thiên trí mà ít thiên cảm nên khi sống nhiều về nội tâm, khi bận rộn về tinh thần, khi được huấn luyện về ý chí, gương mặt họ trầm tĩnh, tướng tá họ trầm mặc, lời nói họ tiết kiệm, cử chỉ họ cân đo. Thứ lương tâm tự nhiên căn cứ vào lương trí để xét đoán họ đã bị cướp giựt và thế lại bằng thứ lương tâm có thể vừa ôm ai hôn xong rồi thọc huyết người đó.
Tôi ít thấy bạn trai thiếu niên ban ngày mà ngồi yên. Thế rồi một nụ bầu bí lớn lên. Người ta có thể thấu triệt được những khía cạnh luân lý của họ vì ở tuổi xuân giao thời, con người họ còn xốpù có nhiều lỗ hở do tính bồng bột.
Cũng có một số bạn trai ngu đần, điều nầy không ai chối. Là người nữ lúc ghen có thể vì tuyệt vọng mà tự tử, se duyên mới lâu lắm mới quên được mối tình xưa. Có Ông Thầy kinh nghiệm.
Ngoài những nét tâm lý đại cương ai là người nam đều có, mỗi bạn trai có những khía cạnh tâm lý cá biệt: tất cả làm nên cátính của một người. Còn Brizeux lúc đời đang lên có lần cao hứng nói: Tôi muốn làm César hay không làm gì hết. tính nầy bạn trai có không thua người cha trong gia đình.
Các sách báo, phim tuồng, có liên hệ đến tôn giáo đối với họ là bả mía. Bạn trai rất mắc cỡ, sượng sùng khi mình trần truồng mà bị người khác phái thấy. Hồi bé thơ, bạn trai nếu không đặt vấn đề sánh mình với người lớn thì cứ quanh quẩn sống gần người lớn cách vô tư, có khi hoàn toàn tin tưởng ở sự nuông chiều của ngươi lớn thân thích.
Họ hãnh diện khi mẹ mượn rinh một cối đá, chị nhờ bữa một ống củi. Đấy cũng tại bản năng tình ái. Có khi trong cảnh sống vợ chồng qua những thời gian tân hôn, trăng mật, đ àn ông sống hơi lạt.
Nhưng ước muốn người đẹp là một chuyện mà nhận chân ai là mỹ nhân là chuyện khác. Họ cũng có cách dồi dào nhưng tâm tính vui vẻ, nóng giận, yêu mến, oán ghét, bi ai, sợ sệt, thèm khát. Tôi xin lược trích một đoạn.
Nhứt là vì trong vòng hai thế kỷ chót, người ta quá lạm dụng lòng hăng say của tuổi trẻ, tình yêu cuồng nhiệt cùng chí hy sinh dời non lấp biển của nó nên ta thấy có vô số thanh niên điên cuồng sống trong sự hứa hẹn mờ ảo và hư hỏng cuộc đời khi thấy các mộng của mình hoặc héo đi hoặc vẫn còn là mộng. Nếu người ta nói có những bạn gái đa ngôn thì phải công bình nói có những bạn trai già mồm mép. Họ có một thính quan riêng để nghe trong nhạc, trong lời phô diển theo luật hòa âm, trong thi phú những tiếng nói riêng của con tim.