Hầu hết các tình huống đều xoay quanh những nhận định trên. Tại hai quốc gia này thẩm phán hiện diện trong các phiên xét xử nhằm bảo vệ các luật chứng, đưa ra những phán quyết dựa trên những chứng cứ mà các luật sư đã chọn lọc từ trước hoặc hỏi trực tiếp trước toà để đưa ra. Ví dụ, để nêu lên một sự việc hiếm khi xảy ra, ta nói:
Đó thực sự là một cuộc cách mạng. Có thể bạn sẽ vẫn là một chuyên gia phê phán. … Lúc này chúng ta đang tư duy theo lối tư duy chiếc mũ xanh.
Trong khi đó xác định hướng xem xét sự việc là gì. Trong một cuộc thảo luận, khi sử dụng chiếc mũ trắng, một ai đó đã đưa ra những số liệu về sản lượng hàng bán. Nhưng trước hết chúng ta hãy bàn bạc để đưa ra những phương hướng có thể.
… Chiếc mũ xanh của tôi gợi ý chắc chắn rằng đã đến lúc chúng ta cần tìm các lựa chọn thay thế. Hầu hết các tình huống đều xoay quanh những nhận định trên. Tôi cũng muốn chỉ ra rằng lối tư duy mũ xanh bao chùm sự cố gắng sáng tạo với phạm vi rộng lớn và lốii tư duy mới lạ là một bộ phận của nó.
Người chủ toạ, người dẫn dắt cuộc họp có thể nêu chương trình mũ xanh tư duy từ trước hoặc chương trình này có thể được thiết kế nhờ chiếc mũ xanh tư duy tại thời điểm hiện thời của cuộc họp. Điều này có nghĩa là lối tư duy chiếc mũ trắng yêu cầu người sử dụng có những kỹ năng nhất định so với lối tư duy những chiếc mũ khác. … Chúng ta đang sử dụng thể thức tư duy bản đồ chứ không phải thể thức tư duy tranh luận.
Một tập đoàn khác, tập đoàn Statoil của Na Uy gặp phải vấn đề về một thiết bị khoan dầu, tốn tới vài trăm nghìn đô la mỗi ngày. Nó có thể tuỳ thuộc vào sự suy đoán về tương lai. Nhưng sau khi mọi người đội chiếc mũ tư duy màu vàng, nó lại bộc lộ nhiều ích lợi.
Xét trên góc độ sinh lý, chúng ta cần thiết phải tách bạch các kiểu tư duy. Chúng ta vừa xem xét tất cả những mặt lợi của nó. Lôgíc của sự khích động nảy sinh trực tiếp từ lôgíc của hệ thống khuôn mẫu tư duy bất đối xứng.
Trong một cuộc họp, một người chọn cho mình chiếc mũ đen, người kia chọn cho mình chiếc mũ trắng, người khác lại chọn mũ khác và họ đội chiếc mũ đó suốt cả buổi họp. Cũng giống như bất kỳ quá trình ra quyết định nào khác, có được quyết định cuối cùng dường như là một điều khó khăn hoặc thậm chí không thể đạt được. Với chiếc mũ đỏ, mọi người sẽ dựa vào cảm giác, trực giác và cảm xúc để xem xét tình huống.
Khi chúng ta sử dụng chiếc mũ xanh, chúng ta không còn nghĩ về vấn đề nữa; thay vì đó, chúng ta nghĩ về điều chúng ta cần nghĩ ở đây là gì để khám phá vấn đề đó. Họ nhìn thấy được những giá trị mà những người xung quanh họ có thể chưa nhìn thấy. Socrates chú trọng đến phương thức tư duy biện chứng và tranh luận.
Với lối tư duy đồng thuận, hai quan điểm đó sẽ cùng được xem xét và chọn lựa. Lối tư duy chiếc mũ vàng là cơ hội tốt nhất để bạn thể hiện khả năng ứng dụng kết quả của những ý tưởng có sẵn. Trong phần trước, tôi đã đề cập đến điều nay.