Không giống một nhà lịch sử, luôn vượt qua ranh giới thời gian và địa điểm, nhà khoa học thường đề cập tới vấn đề chung và cách xử lý chung. Còn trong cuốn Nguồn gốc các loài, Darwin tường trình lại những điều mà ông đã quan sát qua nhiều năm nghiên cứu. Không có cách học nào là bị động, cũng như không có cách đọc nào là không chủ động.
Họ chỉ cần một chiếc ghế bành êm ái trong thư viện là đủ. Theo quan điểm này, tác giả chỉ chịu sự phán xét của những người cùng địa vị. Còn những người chưa từng đọc qua thì không thể sử dụng nó.
Cụ thể, cái tinh tuý của một bài thơ hầu như không nằm ở dòng đầu tiên, thậm chí trong cả khổ thơ đầu. Chúng tôi đã quan sát và nhận thấy tác giả những cuốn sách khoa học tự nhiên thường làm rõ những gì ông ta giả định và mong muốn chứng minh. Tương tự, vấn đề về hiểu biết thường mang tính lý thuyết nhưng vẫn có sách dạy bạn nghĩ như thế nào.
Điều đầu tiên phải làm sau khi bạn tạo được thư mục của mình là tiến hành khảo sát tất cả các cuốn sách có trong thư mục đó. Những cuốn sách khoa học vĩ đại thường dễ đọc hơn rất nhiều những cuốn khác vì các tác giả đã cẩn thận giúp bạn hiểu được những thuật ngữ, xác định rõ các nhận định chính và trình bày các luận điểm chủ chốt. Tuy nhiên, có rất nhiều cách nói có, vài kiểu nói không và ít nhất là ba cách khác nhau nói chúng ta không thể biết.
Chúng ta sẽ coi chúng như một tập hợp quy ước nhằm đảm bảo độc giả tích cực đáp lại ý kiến của tác giả một cách lịch sự. Ví dụ tiêu biểu nhất là cuốn Kinh Thánh. Nếu có nhiều quy tắc nghĩa là thói quen cần thành lập cũng phức tạp, chứ không nhất thiết phải đạt được nhiều thói quen khác nhau.
Tác giả kể chuyện về những người đàn ông Hy Lạp và La Mã vĩ đại ngày xưa nhằm giúp những người cùng thời với ông cũng trở nên vĩ đại như họ, và giúp họ tránh được những sai lầm mà người vĩ đại thường mắc phải. Vì vậy, chúng tôi khuyên các bạn nên đọc ít nhất là một vài cuốn sách khoa học cổ. Quan trọng hơn cả, nếu bạn thật sự muốn mình học tập tiến bộ, bạn sẽ biết sử dụng từ điển theo đúng ý định ban đầu của người biên soạn.
Đọc những cuốn sách này sẽ không quá khó khăn nếu bạn luôn tâm niệm rằng mục đích chủ yếu không phải để trở thành chuyên gia mà chỉ là hiểu vấn đề. Văn phong hội thoại rất khó viết, còn văn phong hình học thì vừa khó viết lại vừa khó đọc. Tên cuốn sách được nhắc đến liên tục trong rất nhiều cuộc thảo luận.
Những lỗi này nếu sau đó bạn sửa được thì cũng làm bạn mất rất nhiều thời gian và công sức. Lấy ví dụ về cái tốt và cái xấu. Bản thân sử gia chịu ràng buộc bởi một quan niệm hay tiêu chuẩn nào đó về tính chính xác cũng như sự tồn tại của những sự kiện.
Trong khi ở Việt Nam có rất ít những cuốn sách hướng dẫn kỹ năng, nhất là kỹ năng đọc, thì Đọc sách như một nghệ thuật chính là món quà tuyệt vời dành cho những người say mê đọc sách và muốn khám phá thế giới tri thức bao la kết đọng trong từng cuốn sách, vơi một phương pháp đọc khoa học có lẽ chưa từng được dạy ở bất cứ trường lớp nào tại Việt Nam. Câu hỏi đầu tiên về sự tiến bộ là Sự tiến bộ có diễn ra trong lịch sử không? và Có phải những thay đổi trong lịch sử loài người đều theo hướng tốt lên?. Nhưng hiểu là một sự vận hành theo hai chiều: học viên phải tự hỏi mình và hỏi giáo viên.
Tuy nhiên, một từ đa nghĩa vẫn có thể được sử dụng với một nghĩa duy nhất tại một thời điểm cụ thể. Trên thực tế, có thể đứa trẻ không biết câu đó có nghĩa gì, do đó nó vẫn phải học môn toán. Những nghiên cứu như thế bắt đầu với việc Galileo sử dụng kính viễn vọng và ông đã phát hiện ra những mặt trăng của Sao Mộc.