Khi có điều gì đó chủng khiếp xảy ra cho tôi hay cho ai đó thân cận với tôi – như tại nạn, bệnh tật, đau khổ nào đó, hay cái chết – tôi có thể giả vờ rằng điều đ1o không có gì xấu cả, nhưng thục ra điều đó là xấu. Phải chăng bạn đang có gia đình hay có quan hệ yêu đương trong trường hợp bạn còn độc thân? Hãy tiến vào cái Bây giờ từ hoàn cảnh ấy. Bạn cũng đang để ý phơn phớt đến cảnh vật chung quanh, đến những người khác, và vân vân.
Bạn không cần phải lên án. Khi bạn chối bỏ tình cảm đau khổ, thì mọi việc bạn làm, mọi điều bạn nghĩ, cũng như cái mối quan hệ của bạn đều bị ô nhiễm bởi đau khổ ấy. Rồi tâm trí mới ban tặng hình hài cho thôi thúc hay nhận thức sáng tạo.
Ngay khi một trong những cánh cổng ấy mở ra, tình thương hiện diện trong bạn như là “tri kiến nhờ cảm nhận” về cái nhất thể. Khi sự cưỡng bách phải nỗ lực đào thoát khỏi cái Bây giờ đã ngưng dứt, niềm vui xuất phát từ Bản thể hiện tiền sẽ tuôn chảy vào mọi việc bạn thực hiện. Càng quan tâm đến quá khứ, bạn cung cấp càng nhiều năng lượng cho nó, và bạn càng có thể tạo ra “Cái Tôi” từ quá khứ ấy.
Bạn xem thời gian là phương tiện để cứu rỗi, trong khi thực ra nó là trở ngại lớn lao nhất cho sự cứu rỗi. Những cái quầng khác thì giống như con quái thú xấu xa và hay phá hoại, đúng là một con ác quỷ. Nếu chúng ta cứ luôn luôn chấp nhận cách mọi việc đang là, chúng ta sẽ không chịu cố gắng cải thiện chúng.
Bất kỳ xúc cảm nào gặp phải sự hiện trú của bạn cũng sẽ nhanh chóng lắng dịu đi và được chuyển hóa. Càng bị ràng buộc vào thế giới hình tướng này, thì nhân cách hữu tướng của bạn càng trở nên vững chắc hơn và khó xuyên thấu hơn. Aldous Huxley sáng tác tập tiểu thuyết nhan đề Island vào những năm cuối đời khi ông quan tâm khá nhiều đến các giáo lý tâm linh.
Phẩm tính ý thức của bạn ngay trong khoảnh khắc này sẽ định hình tương lai – dĩ nhiên chỉ có thể là cái sẽ được kinh nghiệm như cái Bây giờ. Dấu hiệu hay thước đo tốt nhất phản ảnh mức độ tỉnh thức của bạn chính là cách ứng phó với các thử thách xảy ra cho cuộc sống của bạn. Nếu bạn bị lôi cuốn đến gần một vị thầy đã giác ngộ, đó là vì bạn đã có sự hiện trú đủ mạnh để nhận ra sự hiện trú ở người khác.
Khi ấy bạn phải giáp mặt với cái chết, về thân xác hay tâm lý. Bất hạnh thay họ lại lệ thuộc vào một hoạt động đặc biệt để được hiện hữu trong trạng thái đó. Phải chăng như thế là bi thảm hay tàn ác? Chỉ khi nào bạn tạo ra một nhân thân cá biệt cho từng loài, khi nào bạn quên phứt rằng ý thức của nó chính là tinh hoa Thượng đế tự biểu hiện dưới dạng hữu tướng, thì cuộc chơi ấy mới đậm nét bi tráng.
Sự chối bỏ một cách bất thức bản chất loài vật của họ rất nhanh chóng hình thành. Ông nói rằng hiện trú chính là ý thức đã được giải phóng khỏi tâm trí. Sự phân cực được hình thành ở giai đoạn trước, khi tâm trí bạn phán xét khoảnh khắc hiện tiền là tồi tệ; phán xét này lúc ấy gây ra xúc cảm tiêu cực.
Lúc ấy bạn có thể tập trung chú ý vào cái quầng chứa nhóm đau khổ, hãy hiện trú toàn triệt như là chứng nhân, và do đó khởi động cuộc chuyển hóa. Nhưng nếu bị trúng đòn, có nghĩa là môn đồ đang đắm chìm vào suy nghĩ, tức là y vắng mặt, không hiện trú, tức là y không tỉnh thức. Không có nó, bạn không có sự chọn lựa gì cả.
Bạn sẽ phán xét, chỉ trích, gán nhãn hiệu, hắt hủi, hoặc ra sức thay đổi họ. Chẳng hạn, khi một người thân yêu vừa qua đời, hay bạn cảm thấy cái chết của chính mình đang đến gần, bạn không thể hạnh phúc được. Các thành quả lúc ấy sẽ tự mãn túc và phản ánh trọn vẹn phẩm chất ấy.